Türkiye’de destek ve teşvikler, ekonomi politikasının güçlü bir enstrümanı olarak kullanılmakta, işlerini geliştirmek isteyen girişimciler, yatırımcılar ve sanayicilere yönelik olarak çeşitli destek ve teşvik uygulamaları mevcuttur.
Destek ve teşvikler; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB, TÜBİTAK, Ticaret Bakanlığı, SGK, İŞKUR, TÜRKEXİMBANK, Kredi Garanti Fonu, Kalkınma Ajansları gibi çok değişik kurumlarca farklı şekillerde sunulmaktadır.
Peki bu teşvik ve destekler işletmeler ve projelerle ile nasıl eşleştirilmeli ve dahası nasıl takip edilmeli ? Halen uygulamada olan çağrılı veya sürekli 165 farklı teşvik ve hibe kalemi bulunuyor, ancak bu kalemlerden birçok sanayici ve üreticinin haberi olmuyor.
Sanayiciler için öncelikli olan bazı devlet desteklerinden başlıklar halinde bahsetmek isterim :
Kredi ve finansman desteği ; İşletmelerin ve bireylerin ihtiyaç duydukları maddi kaynaklara erişmelerine yardımcı olmak amacıyla sağlanan bir destek sistemidir. Bu destekler genellikle bankalar, finans kuruluşları veya hükümetler tarafından sağlanır ve kredi, borç verme, sermaye sağlama gibi çeşitli yollarla gerçekleştirilir.
Kredi ve finansman desteği, işletmelerin büyümelerine, yeni projeler başlatmalarına veya mevcut nakit akışlarını yönetmelerine yardımcı olur. Bu destekler genellikle faiz oranları, geri ödeme koşulları ve teminat gereklilikleri gibi belirli şartlarla sağlanabildiğinde kullanılabiliyor. İhracatçı birlikleri ve tüm bankaların çeşitli kredi destekleri dönemsel olarak açıklanır. Burada takip edilmesi gereken önemli bir nokta, finansman desteği alırken dikkatli olunmasıdır, çünkü yanlış seçimler finansal zorluklara neden olabilir. Bu nedenle, kredi ve finansman desteği almadan önce iyi bir araştırma yapmak, finansal duruma uygun seçenekleri değerlendirmek ve uzman danışmanlardan destek almak önemlidir.
Vergi indirimi ve teşvikler; Ülkemizde işletmeleri desteklemek ve istihdamı artırmak amacıyla Vergi ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) indirimi sağlayan birçok teşvik sistemi bulunmaktadır. Bu teşvikler genellikle Ticaret Bakanlığı tarafından yeni yatırımların desteklenmesi, istihdamın artırılması, bölgesel kalkınmanın teşvik edilmesi ve AR-GE faaliyetlerinin teşvik edilmesi gibi amaçlara yöneliktir.
Örneğin, yatırım teşvik belgesi aldıktan sonra, yatırım yapan işletmelere vergi indirimi, SGK primlerinde indirim, enerji desteği gibi teşvikler sağlanmaktadır. Ayrıca, belirli bölgelerde yatırım yapan işletmelere vergi muafiyetleri, faiz desteği gibi teşvikler de uygulanmaktadır.
Bu teşvikler işletmelere maliyet avantajı sağlayarak rekabet güçlerini artırırken, aynı zamanda istihdamı ve ekonomik büyümeyi desteklemeyi amaçlar. Ancak teşviklerin kullanımı ve başvuru süreçleri oldukça detaylı olabilir, bu nedenle tercihe göre işletmeler, teşviklere uygun olup olmadığını değerlendirmek için başvuru sürecinde uzman danışmanlardan destek alabilirler.
Ar-Ge ve inovasyon destekleri; Ülkemizde AR-GE ve inovasyon destekleri genellikle KOSGEB, TÜBİTAK, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bakanlık destekli kuruluşlar ve diğer büyük şehirlerde bulunan teknoparklar aracılığıyla sağlanmaktadır. Bu destekler arasında AR-GE projelerine mali destek, personel desteği, eğitim ve danışmanlık hizmetleri, laboratuvar ve altyapı desteği gibi çeşitli imkanlar bulunuyor.
AR-GE (Araştırma ve Geliştirme) ve inovasyon desteklerine, Türkiye'de teknolojik gelişmeyi ve yenilikçilik kültürünü teşvik etmek amacıyla çeşitli kurumlar tarafından olanak sağlanmakta. Bu destekler genellikle AR-GE faaliyetlerini desteklemek, yenilikçi projelerin geliştirilmesini teşvik etmek ve rekabet gücünü artırmak amacıyla verilmekte.
AR-GE ve inovasyon projeleri; işletmelerin teknoloji ve yenilik takibi, ekibin bilgilenmesi ve teşvik alanları ile arasındaki bağın kopmaması için her dönemde devam ettirilmesi gerekli bir destek kalemi olup, kendi işlerimizde yaşayan projelere her zaman yer vermemiz önemlidir.
İhracat destekleri; İhracat yapan işletmelere çeşitli devlet destekleri sağlanıyor. Bu destekler genellikle ihracatı teşvik etmek, dış ticaretin gelişimini desteklemek ve Türkiye'nin uluslararası rekabet gücünü artırmak amacıyla veriliyor.
Kredi Garanti Fonu (KGF) tarafından sağlanan ihracat kredileri ve kefalet hizmetleri, Türk Eximbank tarafından sağlanan finansal destek ve sigorta hizmetleri, KOSGEB tarafından verilen ihracatçı destekleri ve eğitim programları, Ticaret Bakanlığı'nın düzenlediği fuarlara katılım desteği, Avrupa Birliği tarafından sağlanan hibe ve destek programları, ihracat yapan firma ve işletmelere vergi indirimi ve teşvikler bu kapsamdadır.
Bu destekler genellikle ihracat yapma kapasitesine ve potansiyeline sahip işletmelere veriliyor. Destekler genellikle belirli kriterlere ve başvuru süreçlerine bağlı olarak sağlanıyor. İhracat yapacak sanayicilere destek sağlayarak uluslararası pazarlara girişlerini kolaylaştırmak için iyi bir çözüm.
Eğitim ve danışmanlık hizmetleri; Sanayicilere iş yönetimi, üretim süreçleri ve pazarlama konularında eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunarak daha verimli çalışmalarını sağlamak amaçlanmaktadır.
Dijital Dönüşüm Projeleri; Sanayi işletmelerinin dijital dönüşümüne destek olmak amacıyla bakanlık, dijital dönüşüm projelerine destek sağlayabilir. Bu destekler, dijitalleşme stratejileri oluşturma, dijital teknolojilerin kullanımını yaygınlaştırma gibi alanlarda olabilir.
Verimlilik ve Kalite Projeleri; Bakanlık, sanayicilerin üretim verimliliğini artırmalarını ve kalite standartlarını yükseltmelerini destekleyebilir. Bu destekler, süreç iyileştirme projelerine mali destek sağlama, kalite yönetim sistemlerini geliştirmeye yönelik eğitimler düzenleme gibi faaliyetleri kapsayabilir.
Bu desteklerin detayları için KOSGEB, Kalkınma Ajansları, Ticaret Bakanlığı, TÜBİTAK gibi kurumların web sayfalarından veya kurum danışmanlarından bilgi alınabilir,
Herhangi bir destek ile işletmedeki projenizi eşleştirebilmeniz için, yapmak istediğiniz projeyi iyi planlamanız, nelere ihtiyacınız olduğunu tespit etmeniz (makine, malzeme, insan kaynağı vb gibi), ardından projenize karşılık devlet desteklerini araştırmaya başlamanız daha doğru bir yol olacaktır.
Diğer önemli husus; proje ekibinde zamanla değişkenlikler olsa da kemik kadronun projeye devamı, dokümantasyon ve kuruma ibraz edilecek belgelerin takibi için önemlidir.
Ülkelerin kalkınma stratejilerinin en önemli iki kalemin eğitim ve üretim olduğunu görmekteyiz. Biz de ülkemiz için yeni nesilleri iyi eğitmeli ve üretmekten vazgeçmemeliyiz.